Niet iedereen weet het, maar in Nederland betaalt praktisch elke tv-kijker mee aan het in stand houden van alle commerciële Nederlandse televisiekanalen:
- RTL4
- RTL5
- SBS6
- RTL7
- Veronica
- Net5
- RTL8
- Fox
- SBS9
- RTL Z
Ze bestaan dus niet louter dankzij reclame en gesponsorde programma’s! Dat lijkt maar zo, op het eerste gezicht. Een onbekend deel van de €15,95 die je per maand aan Freedom betaalt, in geval van een Basic-abo, gaat naar RTL Nederland Holding BV, dochter van de RTL Group en naar Talpa Holding NV. Mogelijk ook naar Walt Disney Company. Wie het precies weet mag het zeggen. Het is dan ‘voor de rechten’ en dan denk je dat dit is voor Hollywood-films ofzo. Nee, het gaat naar en blijft bij RTL en Talpa.
Dus ook als je alleen naar NPO kijkt en misschien af en toe naar iets van die andere zenders betaal je alle dagen van het jaar mee aan het bestaan van al deze kanalen. Zonder deze constructie, een soort kartel, zouden we in Nederland niet zoveel zenders hebben voor zo’n verhoudingsgewijs klein taalgebied.
Dit is ook de reden waarom je in Nederland alleen de NPO en een regionale zender gratis uit de ether kan plukken als je een antenne aan je tv verbindt (of via iets met een dongel aan je computer). Die betaal je via de belastingen en daar heb je dus recht op. In Frankrijk, Duitsland of Engeland kan je alle publieke èn commerciële zenders gratis uit de ether plukken (tenzij je in een uithoek woont, maar dan lukt het wel via de satelliet). Daar ontbreekt die voorgeschiedenis van kabelnetten en een slim kartel van RTL/Talpa. Voor €18 extra kan je via Digitenne behalve NPO alle andere zenders ook ontvangen.
Dit arrangement is goed voor alle deelnemers in het kartel, want dit pleziert de adverteerders. Als je met een commerciële tv-zender buiten dit pakket zit dan heb je geen toegang tot het grote publiek. Praktisch onmogelijk om te overleven op reclame-inkomsten dan. Ook als de reclame-inkomsten in een jaar tegenvallen hebben alle zenders nog wel een kurk om op te drijven (hoewel niet genoeg waarschijnlijk).
Als je klant bij Ziggo bent wordt je ook gedwongen om al die zenders af te nemen. Alleen kabel zonder tv kan niet. Natuurlijk kan je ervoor kiezen om geen tv te kijken, maar de onzichtbare afdracht aan RTL en Talpa gaat wèl door.
Nu kan je redeneren, zoals ik doe, dat je niet wil betalen voor zenders waar je niet naar kijkt. Daarom weiger ik ook om Ziggo te nemen, dan gaat er geld van mij naar RTL en Talpa. Of hoogstens wil ik alleen contant het RTL Nieuws of een talkshow van RTL afrekenen voor 10 cent per keer ofzo. Dat is niet de bedoeling, je moet maandelijks meebetalen aan het hèle pakket. Nee, dat makes no sense.
NLZiet en RTLXL zijn een soort kreupele variant van een tv-dienst via een internetprovider. Je moet zelf voor een breedbandverbinding zorgen. Dat NLZiet is dan €8 per maand. Dat is dus eigenlijk die afdracht waar je al de RTL/Talpa-zenders mee sponsort. NPO krijg je er ook bij maar daar heb je al voor betaald via de belastingen en kan je ook gratis uit de ether plukken. Zo blijft dat NLZiet een nicheproduct want je bent dan aan het klooien met apps, een computer aan je tv-scherm of een laptop op schoot. Het bedreigt niet de inkomsten voor de RTL Nederland en Talpa, het houdt iedereen erin gevangen en zorgt misschien zelfs voor extra inkomsten. Studenten die niet de login voor de Ziggo Go-app van hun ouders vragen maar dan de NLZiet nemen? Beetje onduidelijk.
Als je graag naar de Vlaamse publieke televisie of de BBC kijkt dan moet je wel Digitenne, Ziggo, KPN of Canal Digitaal nemen nemen omdat zij de rechten hebben geregeld. Dergelijke zenders moeten Hollywood c.s. kunnen zeggen voor hoeveel kijkers ze de rechten kopen als ze een speelfilm gaan uitzenden. Zoiets zomaar via de satelliet voor heel Europa zichtbaar uitzenden maakt de speelfilm voor een BBC veel duurder dan wanneer ze garanderen dat het alleen voor de UK en nog wat meekijkers in de Benelux is bijvoorbeeld. Via ARTE kan je soms wel goede speelfilms zien, maar dat komt omdat ARTE op de aftiteling staat als mede-financier. De conditie voor de bijdrage van ARTE (de Franse en Duitse belastingbetaler uiteindelijk) is dat het altijd door ARTE uitgezonden mag worden. Praktisch alleen Frans en Duits gesproken, dus op die manier ‘gecodeerd’ voor een beperkt taalgebied. Eigenlijk: bedoeld om de taal en cultuur te promoten, verspreiden.
Met een buitenlands IP-adres via een vpn-dienst van bijvoorbeeld PureVPN kan je wel BBC, VRT enzo kijken. Ook handig voor als je in het buitenland de Nederlandse NPO wil zien. Je kan ook met je FRITZ!box een vpn opzetten om NPO en andere NL-zenders vanuit het buitenland te kunnen zien, maar het configureren is me nog niet gelukt (is wel te doen). Alleen heb je daarmee geen toegang tot BBC en VRT bijvoorbeeld, daarom toch liever PureVPN.
Maar al die door belastingbetalers elders betaalde zenders zijn wel interessant om te ontvangen. Het biedt zelfs de mogelijkheid om er een aardig tv-aanbod mee samen te stellen met ‘taal gecodeerde’ tv-zenders (op kosten van belastingbetalers/staten elders). ARTE, TV5, France24, Deutsche Welle, Euronews, BBC World, Al Jazeera. Of het Nederlandse BVN, een kanaal gestript van uitzendingen waar de NPO of de VRT niet volledig zelf de rechten over hebben. Fijn om het nieuws via de VRT te zien soms. Ook hebben de meeste parlementen rechtstreekse uitzendingen van parlementaire debatten, zoals C-SPAN. De uitzendingen van debatten in het Europese Parlement zijn ook gratis en rechtenvrij. Maar op een satelliet met verder niets interessants. Teveel moeite om daar een schotel apart op te richten. Doe me die ook maar!
Daarom mijn verzoek aan Freedom om een Basic-abo ‘light’ te bieden met de zenders die gratis uit de ether (ook via de satelliet) te plukken zijn. Een klein bedrag voor een dozijn kanalen die je zelf kiest uit een groot aanbod. Zo betaal je alleen voor het datatransport. De content zelf wordt betaald door belastingbetalers elders.
En er zijn commerciële zenders zoals CNN en MNBC die ook gratis te zien zijn via de schotel, louter gefinancierd met adverteerders (wereldwijd). Vooral tijdens groot nieuws zoals een bestorming van het Capitool fijn om naartoe te kunnen zappen. En als je met aandelen aan het spelen bent ook fijn (weet ik niet zeker, ben er niet zo een). Dan ook Bloomberg TV (bestaat het nog?).
Daarnaast is het misschien ook mogelijk om nationale tv-zenders uit een andere EU-lidstaat toe te voegen. Voor wie een land in de gaten wil blijven houden, bijvoorbeeld omdat je de taal beheerst en er mensen kent. Zelf volg ik Frankrijk graag, maar zo hebben anderen iets met Hongarije, Portugal, Zweden, Estland of Poland. Met dergelijke tv-zenders is vast wel af te spreken dat je legaal hun signaal doorgeeft aan enkele honderden of ooit duizenden Freedom-abonnees die ervoor kiezen. Dat maakt voor hun rechtendeals met derden (Hollywood c.s.) waarschijnlijk niets uit. Voor inwoners in Nederland voor wie die tv-zenders heel belangrijk zijn (journalisten, diplomaten, EU-projectmanagers) kan het genoeg reden zijn om van provider te switchen naar Freedom. Geen geklooi met satellietschotels en vage geïmporteerde decodeerkaartjes. Gewoon via de reguliere internetverbinding, die moet je toch hebben. Reden om van provider te switchen: Freedom!
En voor nog meer Freedom. Er zijn ook streams via internet te volgen met interessante conferenties en debatten. Daar wil je al zappend best in terecht komen, maar niet altijd maar via die computer of tablet naar kijken. Denk aan De Balie, Pakhuis De Zwijger en buitenlandse varianten. Vaak gaat het om Youtube of Facebook of andere streams waarvoor je een login nodig hebt. Liever dan via een generieke Freedom login voor alle abonnees en dan full-screen via de tv. Laat het voor YouTube en Facebook er maar uitzien alsof het bedrijf Freedom aan het kijken is, in werkelijkheid kijken er dan tientallen Freedom-leden samen via die ene login. Meer Freedom! Ik vraag me af of de user agreement het ook verbiedt om als club gelijkgestemden gezamenlijk, maar wel op eigen schermen, naar een stream te kijken.
En sinds covid19 zijn er ook eindeloos veel webinars. De link ernaar sturen naar een adres dat hoort bij je Freedom tv-account zou genoeg moeten zijn om het op je tv-scherm te zien verschijnen (geïnspireerd op de Plex TV interface).
