[Overheidsbeleid:] Big Tech in het Onderwijs

Een meer brede discussie over Big Tech in het Onderwijs (in het algemeen), in navolging van het specifieke topic “Google op de basisschool zonder toestemming van de ouders?”


Basisbronnen:

Bijgewerkt tot 05-10-'21

Bronnen leden:
Notitie inzake verwerkingsproces:

Portalen i.v.m. distributie en licentie, dus ook de benodigde besluitvorming, vastlegging en verwerking van persoonsgegevens en data:

Documenten/templates beleid voor scholen

  • Risico-analyse

  • DPIA

  • IBP-beleid

  • Privacyconvenant

  • Afspraken wat betreft de inhoud ten aanzien van de wettelijke vereisten horen in de schoolgids te staan van de onderwijsinstelling, als ook in de privacy verklaring (schriftelijk of op hun website).

opmerkingen:

  • Vooral Kennisnet.nl / ECK / Edustandaard hebben een flinke vinger in de pap met de Entree Federatie
  • Uitgever Sanoma Learning heeft onder voorwaarden van de ACM schoolboekendistributeur Iddink Group overgenomen. Iddink Group is tevens eigenaar van Magister, een digitaal platform dat door veel middelbare scholen wordt gebruikt. Onder de Iddink Group valt ook The Implementation Group dat zich bezig houdt met dat https://tignl.eu/ . Sanoma Learning is ook eigenaar van uitgeverij Malmberg, een educatieve uitgever die papieren en digitale leermiddelen aanbiedt. Deze groep beheert het overgrote deel van de markt en kan leiden tot vendor lock-in
  • Sanoma Learning moet er volgens de ACM voor zorgen dat er geen commercieel gevoelige informatie van concurrerende uitgevers via Iddink bij Malmberg terecht komt.
Leerstof tot nadenken

Er zijn diverse bestaande systemen die op basis van open standaarden en open source kunnen dienen als vervanging van bestaande Big Data platforms. Onderstaand een voorzetje als introductie en ter inspiratie:

Duitse scholen zijn ver met het vastleggen van regelgeving, richtlijnen en overeenkomsten, zie voor vergelijkingen Datenschutz-schule.

wordt vervolgd


1 like

Bij deze een kopie van een stuk uit de discussie onder Freedom leden in de Element-groep

Naar aanleiding van het artikel op NOS.nl

Deel uit Element discussie door forumleden

Reactie Forumlid
PO-raad:

“Dit zorgt voor een potentieel risico in de toekomst”

Dus dat geldt ook voor het nu, mogen we dan aannemen

Grapperhaus:

“Voorlopig zullen rijksambtenaren geen gebruikmaken van Google Workspace” [Te onveilig voor ambtenaren]

Nu dus ook voor Onderwijs, zeker onveilig voor kinderen die risico zelf al niet eens kennen

"Ook de producten van Microsoft werden onder de loep genomen, maar daarvoor zijn geen grote risico’s “mits de gebruiker een aantal maatregelen neemt” "

Verwezen wordt naar Kennisnet.nl pdf met aanbevelingen

“Zet de telemetrieverzameling in de mobiele Office apps op het laagste niveau”
“Gebruik als beheerder regelmatig de Data Viewer Tool om de telemetrie te bekijken die vanuit de mobiele Office-apps wordt verzonden”

In de praktijk? en dan?

“Informeer werknemers en leerlingen over hun recht op inzage van de diagnostischegegevens die Microsoft verzamelt via de DSR en de audit logbestanden.”

Daar doen de leerlingen niets mee: “als de meester/juf het zegt zal het wel goed zijn”. Ze krijgen Media-Wijsheid als leeronderdeel, maar je eigen privacy bewaken in je eigen leeromgeving maakt daar geen deel vanuit.

"Overweeg gebruik van Customer Lockbox en Customer Key, afhankelijk van degevoeligheid van de inhoudelijke gegevens.​3 ​| "

Is dus niet standaard, kost geld, dus wordt niet doorgevoerd?

De aanbevelingen nadat Microsoft de gevraagde wijzigigen heeft doorgestuurd is WISHFUL THINKING

“Ook de Microsoft-leveranciers voor het primair en voortgezet onderwijshebben hun klanten in juli 2020 een handleiding gestuurd waarin wordt uitgelegd hoe een aantal van de bovenstaande technische maatregelen kunnen worden uitgevoerd”

“Let op bij geïntegreerde apps! Geïntegreerde apps (bijvoorbeeld in Teams) zijn meestal producten van een andere leverancier en vallen niet onder de Microsoftvoorwaarden. Controleer dus goed de voorwaarden van de betreffende app en leverancier voordat je met een dergelijke appgaat werken”

Kijk, daar gaat het dus direct fout: Microsoft heeft een overeenkomst met de school. Als ouders heb je een overeenkomst met de school.

Wanneer school echter afspraken en contracten maakt met ‘onderaannemers’ (derden dus zoals uitgeverijen, Zoom/Teams, etc. - als er al afspraken zijn -) die invloed hebben op het gebruik (en dus dataverzameling) die nooit onderdeel zijn geweest van het originele contract dan ontstaat een (potentieel) web van onderliggende privacy-schendende situaties die ook nog eens terug kunnen vloeien naar Microsoft omdat zij gelinkt zijn

Reactie Forumlid
Als ik de aanbevelingen volg dan gaat het al fout bij de eerste aanbeveling: Stel telemetrie in op het laagste niveau of zet het ui…, dat kan helemaal niet, er zal dus data gelekt gaan worden in de vorm zoals microsoft dat wil zonder zicht op welke data dat is. (Dat kunnen ook inhoudelijke documenten zijn).
De tweede gaat ook uit van centraal beheerde apparaten. Maar de systemen worden ook buiten de school gebruikt…

Office ProPlus is niet de “gratis” versie, de adoptie zal niet heel hoog zijn vrees ik. Als telemetrie serieus geblokeerd wordt zal een upgrade ook lastig worden.

Reactie Forumlid

"er zal dus data gelekt gaan worden in de vorm zoals microsoft dat wil zonder zicht op welke data dat is. "

Met als gevolg dat de doelgroep kinderen en jongeren - ook buiten schooltijd - een (micro)target op hun rug hebben zonder dat zij of hun ouders dat beseffen.

Ideaal voor de entertainment-, voedingsmiddelen- en mediasector. Daar waar men voorheen nauwelijks meetbare miljoenen moest besteden aan TV-reclames en winkelreclames kan men nu op de cent nauwkeurig adverteren op hun mobiele devices en dat alles achter de rug van de ouders om.

Door de gekozen ‘lesmethode’ van de scholen kan zij zelfs bijdragen aan ongewenste beinvloeding van de kinderen en bijbehorend gedrag, iets dat ongetwijfeld niet wordt meegenomen/besproken wanneer het aankomt op de ethiek en normen bij het selecteren van leveranciers voor het Onderwijs.

Reactie Forumlid
Google’s respons op de DPIA: Onze aandacht voor de privacy en veiligheid van klantgegevens in Google Workspace

De lange en verwarrende response van Google maakt duidelijk dat er in de kern en probleem is. Google kan ook eenvoudig aangeven dat klantgegevens nooit gebruikt worden met uitzondering voor het leveren van de dienst en dat die klantgegevens onmiddellijk gewist worden zodra die niet meer nodig zijn.

Reactie Forumlid

mmmm…zou toeval kunnen zijn dat Teams voor het Onderwijs nu E2EE gaat aanbieden

grote kans dat dit op de plank lag en nu versneld gaat komen.

De API die op de plank ligt om alle berichtjes uit te lezen zullen ze niet zo aankondigen of gewoon intern houden.

Reactie Forumlid
De Microsoft omgeving heeft meer probplemen, er is een richtlijn voor veilig gebruik nav. een soortgelijke DPIA… Dan moet je alleen telemetrie even uitzetten of blokkeren, Office 365Pro gebruiken in een bepaalde versie met bepaalde instellingen… Kortom dat zie ik ook niet snel gebeuren.
Het kost slechts USD 440,-- / PC.

Reactie Forumlid

Dan moet je alleen telemetrie even uitzetten of blokkeren

En dan ben je ervan gegarandeerd dat er niets wordt doorgegeven?

Uit de Double Key (DKE) encryption richtlijnen blijkt al hoe MS daarmee omgaat.

7. "Zet de telemetrie-verzameling voor Windows uit. Configureer de telemetrieverzameling bij Office 365 op het laagste niveau ‘Required’ en beoordeel of de gedocumenteerde telemetrieverzameling acceptabel is. Als een overheidsorganisatie twijfelt of de contractuele waarborgen van Microsoft over het gebruik van die we services in het privacy-amendement van Rijk voldoende garantie bieden, schakel de Connected Experiences dan volledig uit.

Reactie Forumlid
Punt is: privacy zou de basis moeten zijn! Niet zodat gebruikers alles op allerlei obscure manieren moeten instellen en controleren. En ook periodiek nakijken. Dat kan de standaard niet zijn.

Reactie Forumlid
Voor zover ik weet kunnen prive personen de telemetrie niet uitzetten.
En is dat zelfs niet volledig mogelijk in gemanagede AD omgevingen met policies. Je kan natuurlijk wel al het verkeer naar Microsoft Servers blokkeren in een firewall, maar dat zie ik mensen thuis nog niet doen.
(Het zou ook Windows Update etc. lam leggen).
Het is dus een wassen neus.
Dat is wat ik bedoelde met m’n eerdere opmerkingen, Ik vrees alleen dat het advies anders gelezen wordt… Meer in de context Google mag niet en Microsoft onder voorwaarden wel… laten we naar microsoft gaan gebruiken.

Reactie Forumlid
Wanneer Microsoft ‘wel mag’ vraag ik me af wanneer Microsoft haar ‘Kennis Management Systeem’ pakket Viva gaat integreren, daarmee direct invloed heeft op het aanbod van nieuws dat als een funnel de leerlingen bereikt doordat er voor hen wordt geselecteerd.

Interessante discussie!

@Anco : is er een richting of contact die ik de school kan noemen om kennis of deel te nemen aan een proof of concept waar je aan refereerde?

Het lijkt er namelijk op dat (zoals hierboven al voorbij kwam) zowel vanuit Sivon als Kennisnet een afwachtende houding wordt geadviseerd richting scholen en dat ze erop vertrouwen dat Google deze 8 high risk privacy zorgen wel even oplost… Tja… Waar komt dat vertrouwen toch steeds vandaan? Ook Microsoft krijgt nog steeds vertrouwen terwijl er zoals Michael al liet zien heel veel moet gebeuren om Windows 10 en Office 365 AVG proof te kunnen gebruiken binnen het onderwijs.

Je zou bijna heel stellig kunnen zeggen dat het ontwikkelen van een alternatief niet alleen het privacy probleem oplost, maar ook sneller is en veel minder inspanning kost dan het blijven temmen van deze tech-reuzen richting iets wat ze niet zijn en willen zijn.

4 likes

Wat te denken van Virtual Reality en Augmented Reality op school? Het thuisonderwijs heeft een grote vlucht genomen en er wordt slim op ingesprongen. Was vandaag toevallig ook in het nieuws i.v.m. een school in Lichtenvoorde dat ermee experimenteerd.

Facebook stelde vziw een FB account verplicht voor de VR bril/hulp (Oculus) die zij ooit overgenomen hadden.
VR lijkt me op voorhand dus niet zo’n goed idee. Zie: https://www.oculus.com/blog/facebook-accounts-on-oculus/
Het lijken Oculus viewers en controllers al is er op de webite niets over te vinden. Contact met VRinSCHOOL is alleen mogelijk via Whatsapp.

Zonder account kun je inderdaad niets met VR-brillen. Tijdens gebruik (zoals virtueel onderwijs) kan VR of AR direct toegang verschaffen tot de omgeving (optisch/audio/sensorisch) en contact met Bluetooth, IoT of netwerk.

Ben benieuwd wat voor verwerkersovereenkomst daaraan ten grondslag ligt, alhoewel dit concept natuurlijk al jaren bekend is en mondjesmaat en hoofdzakelijk proefgewijs al haar weg heeft gevonden richting scholen.

Vandaag kwam ik nog een interessante blog tegen over dit onderwerp.

@subbink
Bedankt voor het delen van dit artikel. De blogpost vat het samen en geeft een voorlopige richting, waarvan ik verwacht dat deze, na beloften van beterschap, definitief zal blijven. Google heeft de scholen in de tang, Apple heeft de scholen in de tang en Microsoft heeft de scholen in de tang.

“De vraag is nu bij de AP neergelegd hoe verder. Normaal zou je na het constateren van zo’n hoog risico in je DPIA een voorafgaand advies vragen (en wachten tot dat er is) maar dat kan niet omdat het onderwijs al op grote schaal draait op Google. De pragmatische oplossing is dus doorgaan tot er duidelijkheid is.”

De reacties zijn misschien nog meer waardevol en ook daarin vinden we deze bevestigende toon en rode draad:

“We denken in Nederland niet goed na over wat de nadelen zijn van deze afhankelijkheid, tot grenst tot op chantabel zijn.”

“Het was ook wel heel erg struisvogelpolitiek van de onderwijsinstellingen om van te voren net te doen alsof in zee gaan met Google geen problemen op het vlak van privacy betekent.”

“Er zijn prima alternatieven voor Google workspace (zoals MS365 of zelf een omgeving opzetten en beheren). Kost alleen wel meer geld – en een boel werk om te migreren.”

"Dan komt de keus uiteindelijk neer op “Gaan we voor de optie die eenvoudig is, goed werkt, goedkoop is, waar iedereen mee bekend is en door iedereen wordt gebruikt (maar waar privacy mogelijk een dingetje zou kunnen zijn).”

“zijn er [op scholen] überhaupt wel mensen die verstand van IT hebben?”

In de tang:

  • de hele school en methoden zijn er van afhankelijk;
  • de specifieke devices zijn er al voor aangeschaft, switchen ‘kan niet meer’;
  • iedereen is eraan gewend, dus laten we geen slapende honden wakker maken;
  • we doen ons best, maar zijn afhankelijk van de leverancier (uitbesteden, aandacht op kinderen);
  • er is namelijk niemand die er echt verstand van heeft, het is niet meer te verantwoorden richting ouders, maar die vragen er gelukkig niet naar want die gebruiken (om dezelfde redenen vaak) gelijk/vergelijkbaar OS;
  • die ene ouder die lastig is afwimpelen is makkelijker dan alle anderen mogelijk toekomstige misstanden uit te leggen;
  • geen budget beschikbaar om over te stappen naar een alternatief;
  • er schijnt wel een alternatief systeem te zijn, maar wie gaat dat oppakken, wie miet zich daarin verdiepen, wie is ons aanspreekpunt, waar kunnen we problemen kwijt?;
  • omschakelen zou veel geld kosten en ‘levert niets op’, geen budget voor;
  • als we over zouden (kunnen) stappen, met privacy en transparantie als uitgangspunt, dan lopen we tegen massale weerstand op bij leerlngen, ouders en leerkrachten. Immers, zij gebruiken Big Tech ook thuis net zoals vrienden en familie;
  • als school nu chantabel, doofpot, doorgaan op deze weg is het beste van twee/drie kwaden;
  • timing is zeer beroerd, wie gaat hier het voortouw in nemen, laten we het even doorsudderen? We hebben immers al genoeg aan ons hoofd en ‘Google komt er nog op terug’ - misschien waait het wel over;
  • kabinet demissionair, buigt zich hier voorlopig niet over, wacht ook op EU;
  • Totdat AP/politiek er uitspraak over kan doen, wachten we collectief op een passend advies, hier gaan we onze vingers niet aan branden. Laat de aanbesteder/politiek het maar oplossen. Die kunnen dat nu niet en op middellange termijn ook niet: gebrek aan kennis, invloed lobby Big Tech en uitgeverijen, impact op scholen en infrastructuur, etc.

Vóórdat de Zomervakantie begint verwacht ik de aankondiging van een ‘Onderzoekscommissie’ onder leiding van… laten we zeggen Marleen Stikker.

Óf, net zoals in 2019 bij Microsoft dat men concludeert dat na de benodigde aanpassingen er bij het gebruik van Microsoftproducten geen hoge risico’s zijn, mits de gebruiker een aantal maatregelen neemt.

We wachten dus op het advies van het AP terwijl duidelijk is dat Google (en ook Microsoft) niet voldoen aan de privacy regels in Nederland en Europa. Vooral vanwege de verwerking van meta-data.

De onduidelijkheid die Google bewust hierover heeft gecreëerd in de voorwaarden en het feit dat deze verwerkingen zonder informeren en toestemming van ouders komt hier nog bij.

Het AP kan de regels toch niet veranderen? Wat gaat het advies zijn? Dat Google zich aanpast? Waarom zouden ze?

Ik vraag mij toch steeds meer af wat nodig is om het tij te keren. Privacy first platformen en systemen zouden juist bij Europese semi-overheid bedrijven breed moeten worden uitgerold. We kunnen de borging van Europese Privacy regels niet aan de Amerikaanse (of Chinese) tech bedrijven over laten. Andere organisaties die hier ook behoefte aan hebben kunnen daarna aanhaken.

Natuurlijk gaan ouders zich ook achter de oren krabben als op scholen systemen in zwang gaan raken die in eerste instantie onbekend (en onbemind?) zijn. Maar als de uitleg is dat de bestaande aanbieders simpelweg niet voldoen, en dat dit toch echt de weg is naar onafhankelijkheid én meer keuzevrijheid dan buigt die weerstand misschien wel om naar een liefdevolle omarming.

Wat houdt de sector tegen?

1 like

Je weet een ding zeker het komt voor de rechter linksom of rechtsom. Dus met name de juiste bewoordingen zijn belangrijk. Ik snap dat een heel snel antwoord lastig kan zijn.

Google zal niet tegemoet (willen) komen aan alle vereisten zoals deze zijn voortgekomen uit de DPIA aangezien zij zich als verwerkingsverantwoordelijke ziet.

bron+toelichting

“Google ziet zichzelf als verwerkingsverantwoordelijke in plaats van verwerker. Dit betekent dat Google vindt dat zij mag bepalen voor welk doel zij metadata verzamelen en op welke manier dat gebeurt. Ook heeft Google in hun privacyovereenkomsten opgenomen dat zij de voorwaarden rondom metadata eenzijdig mogen aanpassen, zonder om toestemming te vragen.” (bron: SIVON, 10-03-'21)

Voor Google zou dit dan ook betekenen dat ze volledige transparantie zouden geven en daarmee hun verdienmodel ondermijnen; niet alleen in het Onderwijs maar ook in andere sectoren. Bovendien zou dit Google extreem kwetsbaar maken, want het zou betekenen dat bewezen kan worden dat iedereen het recht zou hebben om de privacy op metadata en zoekgedrag te eisen van Google. Daarnaast schuilt het gevaar in de opstelling van Google dat belooft de Kern geen tracking mogelijkheden zal hebben, dit terwijl de complementaire onderdelen een integraal onderdeel zijn van de onderwijsmethode en communicatiemiddelen bij o.a. thuisonderwijs.

De afhankelijkheid van- en het onvermogen binnen- het onderwijs om over te schakelen op een ander systeem is op dit moment zeer groot. Google kan het zich dus permitteren om met een compromis te komen. De politiek zal - na het advies van de AP - dan eerst een afweging gaan maken: laten we de huidige fragiele situatie voortbestaan en gaan we gelet op de handreiking met Google in verder onderhandeling? Als doel zal dan worden gesteld Google gefaseerd in de richting van een (meer) privacy-vriendelijke leeromgeving gaat bewegen en dat dit onder het motto van een ‘redelijke offer’ zal worden gemotiveerd. Het alternatief bij een negatief advies van de AP zou een pertinente afwijzing van Google betekenen als leverancier. De betrokken partijen gaan er dan ook vanuit dat Google de gewenste aanpassingen zal doorvoeren.

bron

“Wij gaan ervan uit dat Google aanpassingen doorvoert zodat de geconstateerde risico’s worden weggenomen en G Suite for Education veilig gebruikt kan worden.” (bron: SIVON, 10-03-'21)

Het afwijzen van Google als leverancier kan de politiek niet verantwoorden omdat er geen redelijk en uitgewerkt alternatief beschikbaar is dat en volledig AVG proof is naar dezelfde maatstaven en waarvoor een maatschappelijk draagvlak bestaat. Een afwijzing zou het ‘platleggen’ van de schoolsystemen betekenen en zeker op korte termijn desastreuze gevolgen zou hebben; een alternatief systeem kan nu niet geimplementeerd worden met de huidige budgetten, tijd en resources.

Bovendien zou het afwijzen van Google als leverancier leiden tot een juridische steekspel om de andere partijen langs dezelfde lat te leggen, onder gelijke condities waaronder Google is beoordeeld. Dit zou daarmee direct een precedent scheppen richting Microsoft, Apple en andere machtige partijen die opereren in de Onderwijs-sector. De politiek is er dus alles aan gelegen om het onderwijs te behoeden voor het stilleggen en de toegang van de Big Tech tot sectoren niet te ontzeggen vanwege de grote maatschappelijke en economische gevolgen en bestaande relaties/contracten in de waagschaal leggen. Het zou in dat geval niet eens voor de Rechter hoeven te dienen, tenzij belangenorganisaties dit afdwingen.

Graag zou ik het tegendeel willen bewijzen en een haalbaar alternatief scenario schetsen, maar naar mijn mening zal de belangenafweging hard gemaakt kunnen worden en zowel de politiek als de rechterlijke macht zullen dit onderkennen.

edit 12-03-'21: bronvermelding

Google krijgt vermoedelijk een uitdaging: https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-03-12/google-faces-very-large-eu-advertising-probe-vestager-says

@anon17744841

Je maakt zeker een paar goede punten.

Er zal een AVG-bestendig alternatief moeten zijn dat werkbaar is voor het onderwijs. Het draagvlak is belangrijk, maar als bestaande platformen als Google en Microsoft niet voldoen is dat eigenlijk niet relevant omdat je er als school simpelweg geen gebruik van kan maken zonder toestemming van de ouders (in geval van basisonderwijs). En er komt zeker geen toestemming van alle ouders… :slight_smile:

Gek genoeg is er tijdens de verkiezingen geen aandacht voor Big Tech en de steeds groter wordende invloed (en macht) die zij hebben op ons leven, van iedereen bedoel ik dan. En er is nog steeds onvoldoende wetgeving om de datamacht te keren.

Hoopgevend is dat D66 wel iets heeft gezegd in haar verkiezingsprogramma over het ontwikkelen van een open onderwijsplatform om de afhankelijkheid van de big tech bedrijven weg te nemen en weer baas te worden in eigen huis.

Waar is een overzicht beschikbaar van initiatieven of platformen in het buitenland die al gebruikt worden?

1 like

Aan die gedachte zou ik me ook heel graag willen vastklampen. De macht van de Big Tech is inmiddels zo groot, dat wanneer Google of Microsoft geen water meer bij de wijn wil doen er in de beleving van het Onderwijs simpelweg geen alternatief bestaat.

Hoe graag we het met z’n allen zouden willen geloven, als de AP het advies zou geven dat als Google niet volledig tegemoet komt aan de vereisten zij in strijd zou zijn met de AVG, dan kan er alsnog een politieke zwaarwegend belang zijn om de continuiteit van het onderwijs te waarborgen.

Als ouders kun je dan weliswaar geen toestemming hebben verleend of niet willen verlenen, maar dan vrees ik dat hier het vaccinatie-paspoort argument op zal gaan:

“We zijn in afwachting van een sluitende oplossing en dat gaat tijd kosten om te onderzoeken en te implementeren. We hebben nu eenmaal gekozen voor Google of Microsoft systemen (met verzachtend compromis), die systemen zijn al jaren goed getest, door ‘de ouders’ algemeen geaccepteerd met een hoog draagvlak met software met een hoge mate van interoperabiliteit.”

De reactie van de AP en eventuele handreiking van Google zal voor de kabinetsformatie al bekend zijn en er zal snel een besluit moeten worden genomen. Er is geen voor de hand liggend alternatief: het resultaat van jarenlang wegkijken door zowel de politiek als het onderwijs dat zelf in de veronderstelling was dat de macht van Google en Microsoft (maar ook Apple, Magister en uitgevers!) wel te reguleren zou zijn door de overheid(saanbesteding-inkoopmacht).

In diezelfde periode waarin die regulatie had moeten plaatsvinden heeft D66 het Onderwijs al die tijd als speerpunt gehad, heeft geen vuist kunnen maken, dus het zal zeker niet D66 zijn die nu haar handen willen branden aan dit dossier.

Het digitaal onderwijssyteem is eigenlijk een lam dat nu op de slachtbank ligt. Het Nederlandse publiek heeft zelf meegewerkt aan dit proces en deze ontwikkeling door het hoge acceptatieniveau en afhankelijkheid van de mainstream tech; steeds heeft het publiek deze verwelkomt en is inmiddels ingebed in onze samenleving. Het zal heel lastig, zo niet onmogelijk worden om dit bespreekbaar te maken, we worden als bevolking nu eenmaal niet graag gewezen op verkeerde keuzes die we hebben gemaakt. We zouden dan de hand in eigen boezem moeten gaan steken en moeten worden overgehaald om de overheid mee te laten betalen aan een nieuw- en onbekend (onbemind) systeem dat wel volgens de privacyregels werkt, terwijl het in hun ogen gewoon ‘goed draait’. Het “ik-heb-toch-niets-te-verbergen-argument” zal als eerste worden opgeworpen, het publieke debat zal dan ook zeker niet worden opgezocht en ook het aankomende kabinet nu zeker niet op zit te wachten.

Overigens geldt dat wanneer Google er niet doorheen zou komen, dan gaat ook Microsoft weer tegen het licht zal moeten omdat Google dat zal gaan afdwingen. Veel gevaarlijker vind ik trouwens de software die gebruikt wordt naast de Kernsoftware van G Suite Education, waar de DPIA geen rekening mee houdt maar wel vrij gegevens kan verzamelen-, uitwisselen- en kan beinvloeden; ook buiten schooltijd. Idem voor Microsoft O365 en de door de scholen uit nood geaccepteerde aanvullende (gratis) softwaresystemen om het thuisonderwijs versneld te kunnen doorvoeren (Zoom, Gynzy, Youtube, etc)

Tenzij Sivon met het Ministerie van OCW een Plan -B heeft klaarliggen om landelijk een aanbesteding te doen en dit met vertrouwen op korte termijn kan implementeren, zie ik helaas geen draagvlak voor een alternatief digitaal onderwijssysteem. Dat zou zeer kwalijk zijn, temeer omdat de overheid ook heeft aangegeven zelf de risico’s te hoog vindt. Als ambtenaren dat al vinden, dan zouden onze kinderen al helemaal niet moeten worden meegenomen in dat sleepnet.

@Optimist heeft in zijn reactie van 4 februari al even kort verwezen naar FOSDEM van dit jaar waar o.a. de (door)ontwikkeling van een Duits initiatief naar voren wordt gebracht.

Nextcloud heeft wat ambities in deze richting integratie met Big Blue Button, Moodle, en wat er zelf al aan boord is zoals whiteboard, (kan ook via BBB), Document storage & Sharing, Agenda’s, Groepen (van site zijde), maar ook van gebruikers zijde (Circles).

Dit kun je misschien stellen voor het onderwijs als geheel. Voor het basisonderwijs, weet ik inmiddels, is vrijwel het gehele curriculum nog zonder DLO te doen, of alleen gebruik makend van Basispoort (en die hebben een privacy by design filosofie). Nog niet alle schepen achter ons zijn verbrand… In ieder geval niet in het basisonderwijs. Google en/of Microsoft zijn (nog) niet essentieel, maar het wordt wel steeds lastiger om er omheen te werken door de marktmacht, lobby en afhankelijkheid (bij ons op school kan het DLO niet eens werken zonder Google account) van deze platformen die dus veel meer gegevens vastleggen, verwerken en gebruiken dan ons lief is. In het voortgezet, middelbaar en hoger onderwijs zijn er allerlei deeloplossingen voorhanden, maar ik heb daar geen zicht op.

De positie van de Big tech wordt echter steeds verstikkender voor concurrentie en het is op dit moment gewoon onmogelijk om een enigszins “concurrerend” en werkbaar alternatief uit de markt te halen omdat er moet worden geconcurreerd met “gratis”. Daar zit hem de angel. Het alternatief is dusdanig anders opgebouwd dat er op dit moment nauwelijks motivatie en draagvlak is om hieraan te beginnen, puur en alleen omdat de sector eraan gewend is geraakt dat ICT bijna niks kost, financieel dan :slight_smile:

Als het onderwijs (en ook het overheidsapparaat) een nieuw open platform gaat opzetten waar ook andere partijen diensten op kunnen gaan aanbieden, kan dit wel eens de gamechanger (disruptor) zijn waarop we nu zitten te hopen of wachten.

Maar je hebt zeker gelijk. We laten ons in slaap sussen. Het verhaal van de kikker die langzaam wordt gekookt (al klopt dat verhaal feitelijk niet :wink:)…

Hier nog een stuk over waarom de huidige wetgeving niet werkt
AGconnect Wetten en Privacy.pdf (287,3 KB)
of via directe link: het is gericht op de opslag van persoonsgegevens. Het gebruik van persoonsgegevens voor “nieuwe” doeleinden wordt eigenlijk niet genoemd. En daarom krijgt een school het voor elkaar om volledige volgens AVG regels met Google te gaan werken zonder er ook maar met één woord te reppen richting ouders. De grondslag is gebaseerd op de verwerking van gegevens die de school aanlevert, en dat is heel weinig. Maar alles wat de leerlingen (en leraar) vervolgens gebruikt en doet wordt ook vastgelegd en Google behandelt dit als nieuwe gegevens die van hen zelf zijn. En dit mogen ze gewoon gebruiken voor ALLES wat hen goed uitkomt. Dat het verzamelen en gebruiken van deze gegevens veel waardevoller is dan de gegevens die de school aan hen “geeft” is de reden dat alles gratis wordt aangeboden.

In dit stuk stelt Jan Holvast tevens dat er twee dingen nodig zijn om tot nieuwe wetgeving te komen: kritische burgers die bedrijven en organisaties, maar ook hun eigen gedrag op bijvoorbeeld social media onder de loep nemen. Én een overheid die meer algemeen belang gaat hechten aan privacy en die wetgeving meer op het gebruik van persoonsgegevens gaat toepassen. En beiden versterken elkaar. Meer kritiek uit de samenleving levert een hogere prioriteit op de politieke agenda. En meer aandacht in de politiek levert meer publiciteit en bewustwording op.

Als er wetgeving komt die gebruik van persoonsgegevens aan banden legt, er een open platform wordt gestart, en het aantal kritische burgers in grote aantallen opstaat, dan voorzie ik nog wel kansen om het tij te keren. En dan bedoel ik voordat we in de situatie terecht zijn gekomen dat de omzet (en datamacht) van enkele tech reuzen het BNP van een (middel)grote natie overstijgt en temmen echt niet meer alleen met wetgeving lukt.

2 likes

Misschien helpt het ook om op scholen te vragen waarom we geen les omgeving aanvragen bij de S.T.E.R., of bij AdFury, of bij een van de andere bedrijven die bij adformatie te vinden zijn.
Maar mogelijk hebben de NL reclamebureaus de strijd inmiddels al verloren van de grote broer Google.

Immers google is ook alleen maar een “Tech. gedreven” reclame bureau.

1 like

Ook in Duitsland neemt de discussie toe over de gesloten leerplatformen en is men ook bedacht op de verregaande effecten van een Lock-in als gevolg van commerciele applicaties die noodgedwongen door scholen zijn toegevoegd om het thuisonderwijs te realiseren.